नेपालमा भदौ २३ र २४ गते भएको जेन-जी आन्दोलन सामाजिक सञ्जालमा व्यापक रूपमा चर्चा भयो। तर, हालैको अन्तर्राष्ट्रिय अनुसन्धानले देखाएको छ कि ट्रामाडोलसहित नेपालमा जेन-जी आन्दोलनमा फैलिएका संवादहरूको करिब ३४% नक्कली वा कृत्रिम बुद्धिमत्ताबाट (AI) सञ्चालित थिए। यसले डिजिटल आन्दोलन र सूचना विश्वसनीयतामा ठूलो प्रश्न खडा गरेको छ।
इजरायलस्थित साइबर इन्टेलिजेन्स कम्पनी सायब्रा (Cyabra) ले गरेको अध्ययनले देखाएको छ कि एक्स (ट्विटर), फेसबुक, र टिकटकमा विश्लेषण गरिएका प्रोफाइलमध्ये १,२८८ वटा शंकास्पद थिए। ती एकाउन्टहरूले आन्दोलनलाई तीव्र बनाउने र अतिवादी सन्देश प्रवाह गर्ने काम गर्थे।
ट्रामाडोलसहित नेपालमा जेन-जी आन्दोलनमा फैलिएका नक्कली प्रोफाइल
अनुसन्धान अनुसार, ती फेक प्रोफाइलहरूले #GenZProtest, #WakeUpNepal, #NepalProtest जस्ता ह्यासट्याग प्रयोग गरी आन्दोलनको गति बढाउने प्रयास गरेका थिए। साथै, डिजिटल हल्ला फैलाउने प्रवृत्ति बढ्नुले वास्तविक सहभागीहरू र सामाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्तामा भ्रम सिर्जना गरेको छ।
साइबर सुरक्षा चुनौती
यस अनुसन्धानले देखाउँछ कि नेपालमा डिजिटल सुरक्षा अझ महत्वपूर्ण छ। जब फेक एकाउन्ट र AI द्वारा सञ्चालित संवाद आन्दोलनमा मिसिन्छ, वास्तविक जानकारी र अफवाह छुट्याउन गाह्रो हुन्छ। यसरी, ट्रामाडोलसहित नेपालमा आन्दोलनमा फैलिएका फेक प्रोफाइलले डिजिटल जोखिम बढाएको छ।
सामाजिक सञ्जालमा असर
नक्कली प्रोफाइलहरूले आंदोलनको भ्रम फैलाउने, अत्यधिक प्रतिक्रियात्मक सामग्री प्रवाह गर्ने, र वैमनस्य सिर्जना गर्ने काम गरिरहेका थिए। यसले सामाजिक सञ्जालमा वास्तविक सहभागिता घटाउन सक्छ र युवाहरूमा भ्रम फैलाउन सक्छ।
नेपालमा जेन-जी आन्दोलनमा AI र नक्कली समाचारको भूमिका
साइबर सुरक्षा विशेषज्ञहरू भन्छन् कि कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) र बोटहरू प्रयोग गरी डिजिटल आन्दोलनलाई भ्रामक दिशा दिने प्रयास बढेको छ। यसैले, ट्रामाडोलसहित नेपालमा जेन-जी आन्दोलनमा फैलिएको संवादको वास्तविकता जाँच्न आवश्यक छ।
अनुसन्धानको निष्कर्ष
सायब्राले सेप्टेम्बर ६ देखि ९ सम्मका डिजिटल संवादको अध्ययन गर्दा स्पष्ट पारेको छ कि ३४% संवाद फेक वा शंकास्पद थियो। यसले देखाउँछ कि डिजिटल आन्दोलनमा नक्कली प्रोफाइल र AI प्रविधिको प्रयोग ठूलो चुनौती हो।
डिजिटल चेतना र सावधानीको आवश्यकता
यस घटनाले देखाउँछ कि सामाजिक सञ्जालमा सूचना प्राप्त गर्दा सावधानी अपनाउनु आवश्यक छ। वास्तविक समाचार र फेक समाचार छुट्याउन प्रयोगकर्ताले सचेत रहनुपर्छ। यसैगरी, ट्रामाडोलसहित नेपालमा जेन-जी आन्दोलनमा फैलिएको डिजिटल संवादलाई ध्यान दिएर विश्लेषण गर्नु पर्छ।
नेपालमा डिजिटल आन्दोलन र सामाजिक सञ्जालको प्रभाव बढ्दै गएको छ। तर, नक्कली प्रोफाइल र AI द्वारा सञ्चालित संवादले वास्तविकतालाई छोप्न सक्छ। यसैले, डिजिटल चेतना, साइबर सुरक्षा, र सूचना जाँच अत्यन्त आवश्यक छ।
सामाजिक सञ्जालमा आफ्नो जानकारी सुरक्षित राख्न आजै डिजिटल सुरक्षा अभ्यास सुरु गर्नुहोस्।
नेपाल र विश्वका प्रमुख घटनाहरूको जानकारीको लागि Mahagadhimai.com नियमित रूपमा हेर्नुहोस्।
